حیدر عبداللهی؛ بهناز علی‌پور گسکری؛ ایوب مرادی؛ بهناز پیامنی
چکیده
تحلیل گفتمان، از جمله نظریه‌های نسبتاً جدیدی است که ابتدا در سیاست و علوم اجتماعی مطرح و سپس وارد مباحث ادبی شد و مبنایی برای بررسی و تحلیل مفاهیم ادبی را فراهم کرد. تحلیل گفتمان، مسیرهای سه‌گانۀ ساختگرا، نقشگرا و انتقادی را طی کرد تا سرانجام لاکلا و موف با تلفیق نظریه‌های پیشین و افزودن مفاهیمی تازه به آن ابعاد دیگری بخشیدند. در ...
بیشتر
تحلیل گفتمان، از جمله نظریه‌های نسبتاً جدیدی است که ابتدا در سیاست و علوم اجتماعی مطرح و سپس وارد مباحث ادبی شد و مبنایی برای بررسی و تحلیل مفاهیم ادبی را فراهم کرد. تحلیل گفتمان، مسیرهای سه‌گانۀ ساختگرا، نقشگرا و انتقادی را طی کرد تا سرانجام لاکلا و موف با تلفیق نظریه‌های پیشین و افزودن مفاهیمی تازه به آن ابعاد دیگری بخشیدند. در این پژوهش، اندیشه‌های اجتماعی-سیاسی در اشعار شیرکو بیکس و مهدی اخوان ثالث بر مبنای تحلیل گفتمان لاکلا و موف بررسی شده است و تفاوتها و شباهتهای دیدگاه-های دو شاعر در زمینۀ دال مرکزی (میهنپرستی) و دالهایهای شناور پیرامون آن مانندِ آزادی، عدالت، عشق و انسان تشریح شده است. یافتههای پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس شیوۀ کتابخانهای و اسنادی صورت گرفته، نشان می‌دهد هر دو شاعر دارای اشتراکات بسیار و در برخی موارد تفاوت-های اندکی در زمینۀ اندیشۀ اجتماعی- سیاسی هستند و این به علت اشتراکات اجتماعی و فرهنگی در ادب فارسی و کُردی و همچنین شرایط خاص دورۀ دو شاعر بوده است.
زبان و فرهنگ
شهرزاد بهمنی؛ ایوب مرادی؛ علی اصغر شهریاری
چکیده
تحلیل زبان‌شناختی بخشی از روش‌های تحلیل گفتمان برای شناخت ویژگی‌های زبانی است که در سطح خُرد توصیف می‌شود. هدف پژوهش حاضر، رمزگشایی خصوصیات صوری و زبانی گفتمان اساطیری در شاهنامۀ فردوسی در چارچوب نظری فرکلاف است. بر اساس مطالعات زبانی، سازمان‌دهیِ واژگان در سه دورۀ متناوب، با پیش‌دانسته‌های گوینده مرتبط است که نقش زبان را بر ...
بیشتر
تحلیل زبان‌شناختی بخشی از روش‌های تحلیل گفتمان برای شناخت ویژگی‌های زبانی است که در سطح خُرد توصیف می‌شود. هدف پژوهش حاضر، رمزگشایی خصوصیات صوری و زبانی گفتمان اساطیری در شاهنامۀ فردوسی در چارچوب نظری فرکلاف است. بر اساس مطالعات زبانی، سازمان‌دهیِ واژگان در سه دورۀ متناوب، با پیش‌دانسته‌های گوینده مرتبط است که نقش زبان را بر ساختار جهان‌بینی تولیدکنندۀ گفتمان از ایدئولوژی و نقش نخستین انسان، ارزش‌های بیانی واژگان و روابط اجتماعی هویت‌های متن‌بازنمایی می‌کنند و طرحی منسجم به شکل‌گیری گفتمان و داستان‌ها می‌بخشند. بر مبنای متغیرهای واژگانی، دورۀ سوم به لحاظِ بیشترین کمیت انواع روابط معنایی، در کانون تکرار بن‌مایۀ ایدئولوژیک اساطیری قرار‌‌دارد. مشخصه‌های دستوری مندرج در جدول‌ها، نقش اندیشگانی، رابطه‌ای و بیانی زبان را درگزینش نام شخصیت‌ها و شکل‌دهی به ژانر حماسی گفتمان می‌نمایانند. سبک نقل قول آزاد غیرمستقیم در شیوۀ‌گزارش اطلاعات، منبع اقتدار گوینده و ساخت‌مندی اجتماعی متن را در تعامل با زمینۀ نژادی مشترک نشان می‌دهد. همچنین، ضمایر ارجاع منسجم‌ترین عامل پیوند زبانی در ساخت گزاره‌های خبری با مرجع هویت‌های کهنه(شناخته‌شده)محسوب می‌شوند.
